«گرمخانه»؛ پنجره رو به زندگی

به گزارش پایگاه خبری نسیم خاوران- آن ها تا مدتی قبل گرفتار اعتیاد بودند برخی از خانه و خانواده رانده و سرگردان کوچه وخیابان، جایی برای زندگی نداشتند لحاف زمستان شان آسمان و خنکای تابستان های گرم شان سایه درختان بود. خوب یا بد خواسته یا ناخواسته اعتیاد و عواقب جبران ناپذیرش دست رفاقت به آن ها داده و نه تنها آن ها را خموده و سیه چرده کرد بلکه طومار زندگی شان را به هم پیچیده بود.

برخی پیر و بعضی جوان، زن و مرد در هر سنی، اسیر اعتیاد شده و بعضی شان توسط اطرافیان طرد شدند. زیر پل ها، داخل بوستان ها، آرامستان و هر جایی که از تیررس نگاه ها در امان باشند حتی اگر ماه ها حمام نرفته و غذای درستی نخورده باشند چاره ای نداشتند جز این که تن دهند به عواقب رقت بار اعتیاد و کارتن خوابی و در کنارش با ده ها خطر و ریسک لحظه لحظه زندگی را ببازند.

نهادهای متولی از سال ها قبل با جمع آوری متکدیان و معتادان سرگردان برای ساماندهی این قشر آسیب پذیر و آسیب زا اقدام می کردند اما آن چه در دو سال اخیر، ملموس است راه اندازی و فعالیت مرکز فوریت های خدمات اجتماعی شهرداری بیرجند است که با آمار و ارایه خدمات ویژه به طور مستقل برای ترک اعتیاد و ساماندهی زندگی این افراد می کوشد.

مجتمعی که شب های سردشان را در فضایی گرم تبدیل به خانه ای موقت برای بهبود وساختن زندگی و کاشانه ای دایمی کرده است. مجتمع فوریت های خدمات اجتماعی شهرداری بیرجند اسفند 99 راه اندازی شد و پس از آن با استقرار دوره جدید مدیریت شهرداری، گرم خانه در آن راه اندازی شد چرا که خراسان جنوبی تنها استان در کشور بود که گرم خانه ای برای بی سرپناهان نداشت.

*ترک اعتیاد بعد از 14 سال

«ع- م» یکی از این افراد است که در این مجتمع میهمان شده و بعد از 14 سال وبارها آلوده شدن بلاخره کمر اعتیاد را در هم شکسته است. حالا شهروندی محترم و آبرومند است که نه بوی مواد مخدر می دهد و نه چهره اش تابلوی اعتیاد است. می گوید: 14 سال معتاد بودم، بعد از دوران سربازی، خانه مجردی داشتم در جمعی از دوستان و رفقای ناباب و البته معتاد که خود در حال و روزم تاثیر داشت.

اوایل توان بدنی ام خوب بود کار بنایی انجام می دادم و درآمد داشتم چون مواد سنتی مصرف می کرد تا این که متاسفانه به مواد سفید (صنعتی) رو آوردم و ضعیف و نحیف شده وتوان کار نداشتم بنابراین هر چه در خانه و زندگی خود و مادرم داشتیم همه را فروختم. خانواده بارها من را به برای ترک اعتیاد فرستادند اما بعد از چند ماه دوباره سراغ مواد می رفتم . دیگر خانواده ام خسته شده بودند. بنابراین ترک شان کردم.

او ضمن بیان تاسف ادامه می دهد: خانواده ام را ترک کردم، چند سال کارتن خواب بودم هر جایی که تصور کنید زندگی کردم از خانه های مخروبه گرفته تا سردابه های قبرستان، هر جایی که بتوان شب را صبح کرد جاهایی که حیوان هم تحمل آن را ندارد.

از زیرمین خانه دوست معتادی که هزاران موریانه در آن می لولید تا پاتوق معتادان دیگر، در سردابه خوابیدن دیگر برایم ترس نداشت. چرا که مواد مخدر آدم را تبدیل به یک مرده متحرک می کند و آن لحظه دیگر به هیچ چیزی فکر نمی کنی، تصور دست یافتن به مواد مخدر هر فکر و اندیشه ای را از ذهنت پاک می کند.

 از چهار سال روزهای سخت کارتن خوابی در هر بیغوله ای می گوید و این که بالاخره پس از چند بار دستگیر شدن توسط نیروی انتظامی، با مدیر مجتمع فوریت های اجتماعی شهرداری بیرجند آشنا شده و با تشویق او و این مجتمع برای ترک کردن اقدام می کند.

این مهرجوی مجتمع فوریت های اجتماعی ادامه می هد: این بار بعد از ترک کردن جایی برای زندگی نداشتم بنابراین راهی مجتمع شدم. بعد از یک سال زندگی در این جمع، از پارسال مجتمع را هم ترک کرده وخانه ای اجاره کردم. البته هنوز با مجتمع رفت و آمد دارم و قدر دان زحمات مدیریت آن و شهرداری بیرجند هستم چرا که در این نهاد، مشغول به کار شدم و حتی همسری عقد کردم.

وی خوشحال است که نه تنها اعتیاد را ترک کرده و زندگیش سامان یافته بلکه برای تشویق بقیه معتادان هم هم پیش قدم می شود و به آن ها انگیزه می دهد. حالا سرشار از امید و زندگی به مسیر پشت سرش را با عبرت و قدر دانی از مجتمع خدمات فوریت های اجتماعی نگاه می کند.

*170 مراجه به مجتمع

مدیر مجتمع خدمات فوریت های اجتماعی شهرداری بیرجند می گوید: از بهمن پارسال تاکنون 170 نفر از افراد بی خانمان و بی سرپناه به این مرکز مراجعه کرده و در سامانه آسیب های آسیب دیدگان اجتماعی ثبت نام شده و از خدمات رایگان شبانه روزی مانند صبحانه ،نهارو شام ، لباس استحمام و... استفاده می کنند.

«امیرآبادی» تایید می کند که بیشتر این افراد معتاد بوده واز طرف خانواده خود طرد شده یا خانواده ای ندارند. درماندگانی که پس از تحقیق و ثبت نام غربالگری شده و غیر بومی ها به شهر و دیار خودشان برگردانده می شوند.

وی ادامه می دهد: ابتدا معتادان در مجتمع خدمات فوریت های اجتماعی شهرداری داروهای نگه دارنده دریافت می کنند و بعد از گذراندن دوره های روان شناسی و عزت نفس، برای ترک اعتیاد مهیا شده و اقدام می کنند.

بیشتر این افراد خودشان برای بهبود و زندگی بهتر به مجتمع مراجعه می کنند بعد از تشکیل پرونده، وضعیت سلامت، بیمه، نهاد حمایتی آن ها بررسی و استعدادیابی می شوند.

این اقدامات به ظاهر اداری ادامه مسیر زندگی شان را می سازد چرا که امیرآبادی می گوید: در گرمخانه افرادی با سابقه کارتن خوابی، برای بهبود زندگی شان اراده کرده و حالا جذب کار در یک نهاد شده و برخی هم در مشاغل آزاد جذب کار شده اند.

بنا به آمار این مجتمع، 40 نفر ساماندهی و از کارتن خوابی نجات یافتند، برخی سالمندان که قادر به ادامه امور شخصی و زندگی انفرادی نبودند به مراکز نگهداری سالمندان و چند بیمار اعصاب و روان هم به مراکز شبانه روزی بهزیستی تحویل شدند.

امیرآبادی بازسازی گلخانه قدیمی یک بوستان، راه اندازی خانه پارچه بافی مطرح کرده و ادامه می دهد: با راه اندازی این واحدها و همچنین در شهرداری برای تعدادی از بهبود یافتگان اشتغال ایجاد شده است.

از ابتدای امسال هم 154 متکدی توسط مجتمع خدمات فوریت های اجتماعی شهرداری بیرجند جمع آوری شدند که به آن ها هم خدمات بهداشتی، اقامت شبانه روزی و... ارایه و از محل زندگی شان بازدید و مشکل شان بررسی شد.

*گرمخانه؛ خانه دوم

وی با اشاره به برگزاری دوره های آموزشی با موضوع آسیب های اجتماعی اعزام 7 خانواده بهبود یافته به مشهد مقدس و 4 خانواده دیگر با کمک ستاد اجرایی فرمان امام خمینی(ره) به کربلا را بیان می کند و این که حتی پس از بهبودی و سامان گرفتن، باز هم مددجویان وخانوده هایشان، مجتمع وگرمخانه را خانه خود دانسته وبرای مشکلات شان به اینجا مراجعه می کنند و البته در هر زمینه ای حمایت شده و به حال خود رها نمی شوند.

در شرایط موجود 30 نفر میهمان ثابت گرمخانه هستند چرا که از نعمت داشتن خانه و خانواده محرومند. با توجه به این که هنوز هم برخی افراد شب ها را در آرامستان می گذرانند در چند روز گذشته طرحی شناسایی آن ها از ساعت 7 تا 12 شب مصوب شد.

هر چند که مدیر مجتمع از ارایه خدمات به افراد بی خانمان با هدف کاهش آسیب های اجتماعی خرسند است اما براین نکته تاکید می کند که تامین هزینه های آنها توسط شهرداری و با کمک خیران سخت است و به کمک های بیشتر شهروندان نیاز است. چرا که آن ها افرادی از جامعه ، آسیب دیده و آسیب زا هستند و ساماندهی آن ها به آرامش روحی و روانی جامعه کمک می کند.

یک موضوع مهم از دید او و کارشناسان همراهی نکردن مردم با متکدیان است چرا در کاهش انگیزه آن ها برای تکدی گری موثر است. به جای کمک به متکدیان می توان به مراکز خیریه و حتی همین مجتمع مساعدت کرد چرا که یک حوزه دیگر خدمات دهی این مرکز برای در راه ماندگانی است که از شهرها و استان های دیگر به بیرجند آمده و هزینه برای اقامت ندارند. برخی از این افراد همراهان بیماران شهرستانی هستند که در بوستان ها و بیمارستان ها استراحت می کنند اما از طریق سازمان پارک ها و فضای سبز یا خیریه ها به این مجتمع هدایت شده و 3 تا 7 روز از خدمات رایگان گرمخانه استفاده می کنند.

او با این دلیل ها یادآوری می کند شهرداری و خیران در تامین هزینه های مجتمع مشکل دارند و به همراهی و همدلی بیشتر شهروندان برای کمک های نقدی، جنسی و... نیاز است.

*مقابله با آسیب های اجتماعی نیازمند تعامل

معاون خدمات شهری شهرداری بیرجند در ادامه گفته های مدیراین مجتمع را تکمیل می کند و توضیح می دهد: مجتمع خدمات فوریت های اجتماعی شهرداری در خیابان جمهوری اسلامی 2 پارک صیاد شیرازی و با هدف کاهش آسیب های اجتماعی راه اندازی شده است و در حوزه های جمع آوری متکدیان، معتادان و شناسایی مخروبه های محل تجمع آن ها،  ساماندهی کارتن خواب ها و کمک به درراه ماندگان فعالیت می کند.

«میرزایی» مقابله با آسیب های اجتماعی را کار دشوار وسنگینی می داند نیازمند تعامل و همکاری همه دستگاه های مربوط است. در مجتمع خدمات فوریت های اجتماعی شهرداری فقط 6 نفر نیرو به صورت شبانه روزی خدمات رسانی می کنند و از طرف دیگر تامین هزینه ها آسان نیست.

وی گریزی به روند پذیرش مددجویان می زند و توضیح می دهد: در این مجتمع خدمات مددکاری اجتماعی شامل مصاحبه، بازدید منزل مددجو، تشخیص مشکل، پیش بینی کمک و... و همچنین دوره های آموزشی آشنایی با آسیب های اجتماعی انجام می شود.

تاکید دارد که نه تنها خدمات رایگان 24 ساعته، کمک به در راه ماندگان، تامین سه وعده غذایی و... به مددجویان مجتمع ارایه و پس از جلسات مشاوره و روانشناسی برای ترک اعتیاد معرفی می شود بلکه به موضوع اشتغال افراد بهبود یافته و ساماندهی آن ها نیز توجه می شود.

وی ادامه می دهد: در این راستا گلخانه پارک آزادی با 300 میلیون تومان بازسازی شده و به زودی پنج نفر در آن مشغول به کار می شوند همچنین یک ملک قدیمی در محله موسی بن جعفر به عنوان خانه پارچه بافی راه اندازی شد که درآن پنج دستگاه حوله بافی و 3 چرخ خیاطی مستقر شده و پیش بینی می شود هشت زن در این خانه مشغول به کار شدند.

21بنا به آمار وی از ابتدای امسال 154 نفر در این مجمتع پذیرش شدند که 21 مددجو به مرکز سالمندان بهزیستی ، یک نفر کمیته امداد، 28 نفر کلینیک ترک اعتیاد، 38 مددجو به خانواده ارجاع شدند همچنین 16 نفر به بیمارستان اعزام، سه مددجو متواری ،22 مورد به شهرستان و 10 نفر هم با قید تعهد آزاد شدند.

معاون خدمات شهری شهرداری بیرجند همچنین گفت: 500 میلیون تومان اعتبار مصوب شورای شهر، 172 میلیون و 500 هزار تومان از طرف دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری برای تجهیزات مصرفی و امور فرهنگی، 200 میلیون تومان هم بابت خرید دستگاه پخت نان هزینه شده است.

به گفته وی امسال 37 در راه مانده هم بین 3 تا 7 روز در مجتمع خدمات رایگان و سه هزار و 700 وعده غذایی تامین شده است.

میرزایی از شهروندان خواست ازهر گونه کمک به متکدیان خودداری کند چرا که در افزایش تکدی گری موثر است شهرداری برای پذیرایی 24 ساعته آن ها آمادگی دارد و شهروندان می توانند این قبیل موارد و به ویژه وجود پاتوق های مواد مخدر را به شماره 137 شهرداری اطلاع دهند تا برای آنها چاره اندیشی شود.

گزارش: فاطمه زهرا قاسمی