معجزه آب در کویر؛ مردی که با ماهی‌های قزل‌آلا، طلای آبی را به بیابان آورد

به گزارش پایگاه خبری نسیم خاوران و به نقل از پایگاه خبری تحلیلی بیرجندرسا، در قلب کویر خشک و سوزان خراسان جنوبی، جایی که هر قطره آب به اندازه طلا ارزش دارد، مردی با ایده‌ای نو، کویر را به مزرعه‌ای پررونق تبدیل کرده است. وحید حاجی‌زاده، مهندس عمرانی که عاشق طبیعت است، با ساخت استخرهای پرورش ماهی در کنار کشاورزی مدرن، نه‌تنها بحران آب را به فرصتی طلایی تبدیل کرده، بلکه الگویی زنده از اقتصاد مقاومتی را به نمایش گذاشته است. اینجا، در روستای اسفدن، ماهی‌های قزل‌آلا در آب‌های کویر شنا می‌کنند و کشاورزی هوشمند، زندگی را به زمین‌های خشک بازگردانده است.

از کارگاه عمران تا مزرعه ماهی؛ رویای یک مهندس

وحید حاجی‌زاده، متولد ۱۳۶۱ و دانش‌آموخته کارشناسی ارشد عمران، شغل اصلی‌اش را در دفاتر مهندسی بیرجند دنبال می‌کند، اما قلبش همیشه در طبیعت و کشاورزی می‌تپید. او ۱۱ سال پیش با الهام از کمبود منابع آبی منطقه، تصمیم گرفت از هر قطره آب، دو بار استفاده کند: هم برای کشاورزی و هم برای پرورش ماهی.

با وامی ۳۵ میلیونی و پس‌انداز شخصی، اولین استخرهای پرورش ماهی را در زمین‌های خانوادگی ساخت. امروز، این استخرهای ۲۵۰۰ مترمربعی نه‌تنها منبع درآمدی پایدار شده‌اند، بلکه آب مورد نیاز باغات پسته و زعفران را نیز تأمین می‌کنند.

یک تیر و دو نشان؛ وقتی آب کشاورزی، ماهی‌پرورش هم می‌شود

حاجی‌زاده توضیح می‌دهد: «در این منطقه، آب آنقدر کم است که باید هر قطره را حساب‌شده مصرف کرد. ما آب استخرها را پس از استفاده ماهی‌ها، به زمین‌های کشاورزی هدایت می‌کنیم. این آب غنی از مواد آلی است و دیگر نیازی به کود شیمیایی ندارد.»

پدرش، حاج حسن، که سال‌ها کشاورز سنتی بود، حالا به این روش مدرن افتخار می‌کند: «پسرمان ثابت کرد با فناوری می‌توان حتی در خشک‌ترین کویر هم کشاورزی پرسود داشت.»

رمز موفقیت؛ اکسیژن، غذای سالم و مدیریت دقیق

پرورش ماهی در کویر چالش‌های خاص خود را دارد. حاجی‌زاده می‌گوید: «ماهی قزل‌آلا به دمای ۱۲ تا ۲۰ درجه نیاز دارد و اگر اکسیژن آب کم شود، تمام ماهی‌ها یک‌شبه تلف می‌شوند.» برای حل این مشکل، او از دستگاه‌های هوادهی قارچی شکل استفاده می‌کند که اکسیژن را به آب تزریق می‌کنند.

غذای ماهی‌ها نیز ترکیبی از گندم، سویا و ذرت جوانه‌زده است تا رشد آن‌ها سریع‌تر و سالم‌تر باشد. هر دوره پرورش ۶ ماه طول می‌کشد و در نهایت، ماهی‌هایی با وزن ۵۰۰ تا ۶۰۰ گرم به بازار عرضه می‌شوند.

از پسته کله‌قوچی تا زعفران؛ کشاورزی هوشمند در کنار ماهی‌گیری

این مزرعه چندمنظوره تنها به پرورش ماهی محدود نمی‌شود. باغات پسته کله‌قوچی، زعفران و زرشک نیز با همان سیستم آبیاری تحت فشار تغذیه می‌شوند. حاجی‌زاده توضیح می‌دهد: «پسته کاری سخت است، اما با روش‌های جدید، درختان در ۵ سال به بار می‌نشینند.»

محصولات او پس از برداشت، در ترمینال‌های محلی بسته‌بندی و به شهرهایی مانند مشهد صادر می‌شوند. زردآلوی اسفدن نیز به دلیل کیفیت بالا، طرفداران زیادی دارد.

پیامی به روستاییان: «بمانید و تولید کنید»

حاجی‌زاده باور دارد که روستاها می‌توانند به قطب‌های اقتصادی تبدیل شوند، اما حمایت مسئولان ضروری است: «اگر جوانان بدانند می‌توانند در روستا درآمدی پایدار داشته باشند، مهاجرت نمی‌کنند.» او از کشاورزان می‌خواهد به جای تکیه‌بر روش‌های سنتی، از فناوری‌های نوین استفاده کنند.

همسر و پسرش، سروش، نیز در این راه همراه او هستند. آن‌ها آخر هفته‌ها را به رسیدگی به مزرعه اختصاص می‌دهند و از دیدن نتیجه زحماتشان انرژی می‌گیرند.

ماهی‌هایی که امید را به کویر بازگرداندند

داستان وحید حاجی‌زاده نشان می‌دهد که حتی در سخت‌ترین شرایط نیز می‌توان با خلاقیت و پشتکار موفق شد. او نه‌تنها آب را در کویر مدیریت کرده، بلکه با پرورش ماهی و کشاورزی مدرن، الگویی ملموس از اقتصاد مقاومتی ارائه داده است.

شاید روزی این روش در تمام روستاهای خشک ایران اجرا شود و کویرنشینان به جای ترک زادگاه خود، با افتخار بگویند: «ما با قطره‌های آبمان، دریا خلق کردیم