آمادگی میراث فرهنگی برای تبدیل خانه پدر تعلیم و تربیت ایران به موزه

به گزارش پایگاه خبری نسیم خاوران- فاطمه رحیم زاده- دکتر غلامحسین شکوهی که با عنوان پدر «تعلیم و تربیت ایران» شناخته می‌شود از مدرسین قدیمی تعلیم و تربیت و اولین وزیر آموزش و پرورش نظام جمهوری اسلامی ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بود. او دارای مدرک دکترای علوم تربیتی بوده و به موجب سابقه ۶۰ ساله در تعلیم و تربیت و امور پژوهشی، لقب چهره ماندگار تعلیم و تربیت ایران را به خود اختصاص داد.

دکتر شکوهی در چهارم تیرماه ۱۳۰۵ در شهر خوسف از توابع شهرستان بیرجند متولد شد و در سال ۱۳۱۱ به مدرسه‌ای در خوسف، محل تولدش رفت. مدرسه‌ای که به نام عارف و شاعر معروف، ابن حسام خوسفی نام گرفته بود. شکوهی در سال ۱۳۲۳ با رتبه ممتاز از دانشسرای بیرجند فارغ التحصیل شد و به خوسف بازگشت تا آموزش رسمی کودکان هم دیاری خود را آغاز کند.

پس از دو ماه به زاهدان منتقل شد، اما به دلیل بیماری مادر به این شهر نرفت، به روستای گل منتقل شد و پس از چهار ماه دوباره به خوسف بازگشت.

شکوهی در سال‌های ۱۳۲۳ تا ۱۳۲۸ با قانون کفالت مادر از خدمت سربازی معاف شد، اما با فوت ناگهانی مادر در سال ۱۳۲۸ به سربازی اعزام شد و پس از طی دوره دانشکده افسری، بقیه خدمت را با درجه افسری در اصفهان به پایان رساند.

وی پس از سربازی به بیرجند بازگشت و تا سال ۱۳۳۲ در دبیرستان‌های بیرجند به تدریس پرداخت. شکوهی عطش آموختن داشت و این میل به دانش‌اندوزی بود که او را به تهران کشاند تا در رشته ادبیات فارسی دانشسرای عالی تحصیل خود را ادامه دهد.

او در سال ۱۳۳۵ با رتبه اول فارغ التحصیل شد، امتیازی که مجوز اعزام او را به سوئیس فراهم کرد. او در دوران تحصیل در دانشسرای عالی تهران، با یکی از همکلاسی های خود ازدواج کرد. شکوهی پس از اخذ لیسانس و پس از ازدواج در این سال (۱۳۳۶) به همراه همسرش به سوئیس رفت. سفری که دستاورد آن، نه تنها اخذ مدرک دکترا بود، بلکه فرصت درک محضر استادانی چون «پیاژه» و «دوتران» را فراهم کرد. وی در سال ۱۳۴۰ در رشته علوم تربیتی از دانشگاه ژنو فارغ التحصیل شد.

شکوهی در سال ۱۳۴۱ پس از بازگشت از ژنو، در وزارت فرهنگ آن زمان در دفتر مطالعات تربیتی که بعد به اداره کل مطالعات و برنامه‌ها تغییر نام یافت مشغول به کار شد و به تدریج در دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران، تربیت معلم ورامین و دانشگاه فردوسی مشهد تدریس در حوزه‌های آموخته‌اش را آغاز کرد.

وی در سال ۱۳۴۵ با عنوان استادیار به دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران منتقل شد و در این مکان علاوه بر ۲۷ سال تدریس موفق، به کارهای اجرایی از جمله مدیریت گروه و ریاست دانشکده علوم تربیتی پرداخت.

دکتر شکوهی در سال ۱۳۷۲ به علت ناراحتی ریوی و آلودگی هوای تهران، به زادگاه خویش بازگشت و با درجه استادی در دانشگاه بیرجند به فعالیت آموزشی و پژوهشی خویش ادامه داده و پس از ۵۷ سال تدریس، در سال ۱۳۷۹با رتبه ۲۶استادی بازنشسته شد ولی تدریس را رها نکرد و در دانشگاه های بیرجند و تربیت مدرس تهران به تدریس ادامه داد. با این حال در سال ۱۳۸۰ پس از فوت همسر، دچار افسردگی شدید شد و دست از تدریس و فعالیت‌های پژوهشی کشید.

شکوهی علاوه بر تدریس و به چاپ رساندن  بیش از ۶۰ مقاله علمی در نشریات دانشکده علوم تربیتی، فصلنامه‌های تعلیم و تربیت مجله روانشناسی و برخی نشریات تخصصی به تحقیق و تألیف و ترجمه آثار مهمی در حوزه تعلیم و تربیت پرداخته است که می‌توان به روش آموختن حساب و هندسه، تعلیم و تربیت و مراحل آن، مبانی و اصول آموزش و پرورش، مربیان بزرگ نام برد.

از او در سال ۱۳۸۵ به عنوان چهره ماندگار رشته تعلیم و تربیت و در سال ۱۳۸۶ از مقام علمی وی در دانشگاه بیرجند، تجلیل شد. غلامحسین شکوهی اولین وزیر آموزش و پرورش در جمهوری اسلامی ایران در روز پنج شنبه ۱۶ اردیبهشت ۹۵ در سن ۹۰ سالگی درگذشت.

چندی پیش در شورای فرهنگ عمومی خراسان چنوبی برای شهرستان‌ها هفته فرهنگی مصوب شد هفته فرهنگی خوسف بهانه ای شد تا سفری به  خوسف شهر علم، فرهنگ، تاریخ کهن و... داشته باشیم.

بافت تاریخی و دیوارهای کاهگلی بلند چشم ها را می نوازد و ما را به گذشته های دور برده و خاطرات کودکی مان در کوچه باغ ها، پدربزرگ و مادربزرگ و... در روستا را تداعی می کند با توجه به تعداد آثار و منازل تاریخی در این منطقه به اذعان رئیس میراث فرهنگی خوسف حدود ۵۰۰ هکتار از بافت تاریخی خوسف ثبت ملی شده است تا میراث گذشتگان را برای نسل آینده حفظ کنیم.

در کنار درب کوچکی پیاده شده و دالانی را برای رسیدن به صحن حیات  طی می کنیم و وارد حیات بنا می شویم. بنایی از دوران قاجاریه، اما سربلند و زنده؛ بنایی که دکتر شکوهی پدر تعلیم و تربیت در یکی از اتاق های دورادور حیات چشم به جهان گشوده و برگ زرینی به افتخارات این مرز و بوم اضافه کرده است. این بنا تک ایوان بوده که به ایوان شاه نشین معروف است، ایوانی روبه باغی چند هکتاری.

بنا دارای دالان های متعدد است دو دالان در بخش شمالی و یک دالان در ورودی بنا خوشامدگوی مهمانان است. حوض و باغچه ای  کوچک در وسط حیات معماری ایرانی را تداعی کرده و مهمانان را به سمت خود فرا می خواند تا جایی که دوستان از جای جای این بنای تاریخی و معنوی عکس هایی به یادگار می گیرند. پله های زیرزمینی توجه ما را به خود جلب می کند. زیرزمینی که نقطه اتصال بنا به باغ است.  

به اذعان مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشکری خوسف؛ دکتر غلامحسین شکوهی در این منزل به دنیا آمده و دوران کودکی اش را هم در همین بنا سپری کرده و بعدها برای ادامه تحصیل  مهاجرت کرده است.

علی صالحی در خصوص بنا می گوید: این بنا مالک خصوص دارد اما با این وجود در سال ۹۸ مورد مرمت قرار گرفت.

وی تأکید می کند: میراث فرهنگی و شهرداری برای تبدیل بنا به موزه آمادگی کامل را دارند و در صورت موافقت مالک بنا چه به صورت قراردادی و ...، می توان این بنای معنوی را به موزه مشاهیر و... تبدیل کرد تا شهروندان، مسافران، گردشگران بتوانند بازدید داشته باشند.